Ne kadar sık duyuyorum, duyuyoruz bu cümleleri… Çocuğumuza tuvalet alışkanlığı kazandırmak istiyoruz fakat tuvalet kadar bireysel bir eylemde bile çocuğumuzun hazır olup olmadığı değil kendimize göre kurguladığımız bir zaman diliminden bahsediyoruz.
Yaz geldiğinde kıyafet değişimi daha kolay olacaktır.
Yazlıkta ya da bağda bahçede çocuğu sokağa, parka, bahçeye salıp rahatlıkla gezerken tuvalet alışkanlığı kazanmasını bekliyoruz. Peki ya içimizden geçen? İşese de bir şey olmaz…
Hatta bu örneğe çıplak gezdirme fikrini de koyabiliriz. Çocuğumuzun mahremiyetle ilgili en önemli dönemi olduğunu bilmiyor olsak da…
Gelelim bu konuyla ilgili yanlışlarımızı değiştirirken dikkat etmemiz gereken konulara…
Tuvalet alışkanlığına hazır olduğuna çocuğunuz karar verir!
Bir çocuğun tuvalet alışkanlığını kazanması için fizyolojik bir beceriye ihtiyacı vardır. Sfinkter kaslarının gelişimi! Bu kasların yeterince gelişmesi tuvaletini uzun süreler tutmasını sağlar. Kas gelişimi ortalama 2-3 yaş döneminde geliştiğini uzmanlar belirtse de bir çocuğun tuvalet alışkanlığını kazanması sadece kaslarına bağlı değildir.
Çocuğunuzun tuvalet alışkanlığına hazır olması için, farkındalığa ihtiyacı vardır!
Yaptığı çiş ya da kakayı fark etmesi, çiş farkındalığının geç kazanıldığını düşünsek de ilk fark edilen kaka alışkanlığı olduğunu unutmamalıyız. Burada çocuğun çiş ya da kaka, eylemi yaparken farkında olması ve davranışlarındaki farklılıklarda tuvaletiyle ilgili farkındalık kazanmaya başladığını fark edebiliriz.
Bir çocuğun tuvalet alışkanlığı için bebeksilikten kurtulması şart!
Bebeksilik, kelimesini sıklıkla kullanıyorum. Bu kelimeden kastım ise, bir çocuğun bedeni ve zihni büyüse de hayatında 0-1 yaş dönemine ait pek çok sembol varsa, hala bir bebek gibi narin, aşırı koruyucu, endişeli ve kaygılı bir bakım verilmesidir. Bebeklikten çocukluğa geçişin yürüme ile olduğunu unutmamalı ve bizim gözümüzdeki bebeği daha büyütmeden, çocuğa dönüştürmeden sağlıklı bir ruhsal bakım verebileceğimizi söyleyemem. Bu sadece çocuğunuza bakış ile değil farklı sembollerle de desteklenen bir süreçtir. Örneğin çocuğunuzun hala yemeğini siz yedirirken sağlıklı bir tuvalet alışkanlığı aşamasına geçememeniz gibi…
Tuvalet bir çocuk için dipsiz bir kuyu gibidir!
Bütün bu basamakları yetişkin olarak bizler düşünüp ön hazırlığımızı, ya da gözlemlerimizi yaparken bir diğer taraftan çocuğumuzun ruhsal durumunu göz ardı edemeyiz! Tuvaletin şekli, boyutu zaten bir çocuk için yeterince uygun olmasa da aynı zamanda o koca delik onun için korku kaynağı olabiliyor. Bu nedenle büyümeyi hevesli hale getirirken, çocuğun tuvalet alışkanlığındaki korkularını normalleştirmemiz, yanında ona ısrar etmeden güven vermemiz çok önemlidir.
Lazımlık mı yoksa tuvalet mi?
Sorduğumda her zaman lazımlık ile başlamayı anneler tercih etse de ben geçişin tuvalet ile olması gerektiğini söyleyebilirim. Sebebine gelince büyümeye hevesli olmasının sebebi sizsiniz. Yani biz yetişkinlere hayran olduğu, bizler gibi olmak istediği için birçok gelişimsel zorlukla baş edip hayatta kalıyor çocuklarımız. Peki burada yetişkinler tuvaletlerini nereye yapıyorlar? İşte bu nedenle sağlıklı ve kullanışlı aparatlarla önce tuvalet alışkanlığını klozette başlamalıyız.
3 gün ya da 3 ay sürecek olan bir zamanlamadan kaçının!
Bütün zihninizde kurduğunuz zamanlarla ilgili yanılsamalar çocuğunuzda baskı yaratacağını unutmamalısınız.
Bana en sık gelen sorulardan olan tuvalet alışkanlığını nasıl kazandıracağınız ile ilgili pek çok bilgi edinebilirsiniz fakat başlamadan önce kendinizde fark etmeniz gereken hassas noktalar, tuvalet alışkanlığını ebeveyn desteği ile öğrenecek çocuğunuz için çok önemlidir. Bu sadece çocuğunuzun tuvaleti artık tuvalete yapması değil aynı kazanımla, beden ve kimlik algısı, bağımsızlaşması, özgüven gelişimi hatta yetişkinliğe adımda cinsel hayatına kadar etkili olacak en önemli gelişimsel basamaklardan biridir. Bir başka yazımda bu gelişim alanları ile ilgili de sizlere yazı yazacağım…
Baharın gelişi ile beraber bezlere bay bay yapmak yerine, çocuklarınızla geçirdiğiniz hareketli ve oyun dolu günlere merhaba diyelim.
Herkese iyi haftalar…
Gözde ERDOĞAN ŞAHENK
