Çocuklarımızın kitaplarla ilişkisi olmasını istiyoruz. Okusunlar, öğrensinler, hikayeler ve masallar hayatlarında olsun. Dolayısıyla pek çok ebeveynin dilindedir kitap okuma alışkanlığı. Kitapları çocukların yaşamına dahil etmek konusunda yetişkinler olarak fikir birliğinde olsak bile bu alışkanlığı nasıl geliştireceğimiz konusunda başlangıç noktasını bulamayabiliriz.
Kitapların hayatınızda yeri ve alanı belli olsun.
Her danışanım ile çalışmaya başladığımızda çocuklarına açtıkları alanı ve odalarının fotoğraflarını isterim. Çocukların yaşam alanlarında kitaplar için yer açılmalı. Yaşam alanında yeri olan her şey hayatımızda da bir yere sahip olur. Bir çocuk için hatta bizim için de kitaplar kolay ulaşılabilir bir alanda olmalı. Bu nedenle evinizde çocuğunuzun okuma alışkanlığı kazanabilmesi için bir kitaplık ya da kütüphane oluşturun. Bu kütüphaneyi çocuğunuz için ne kadar erken dönemde tasarlarsanız, çocuğunuzun kitaplarla ilişki kurmasını da o kadar erken dönemde desteklersiniz. Unutmayın ki bir çocuğun kitaplarla tanışma yaşı yoktur. Doğduğu günden itibaren çocuğunuza hikaye okuyabilirsiniz.
Çocuğun ilgi alanlarını oluşturmak için farklı kaynaklardan yararlanın
Tek bir kaynak ya da belirli kitap tipleri ile öğrenme aşamasında olan çocuğunuz için kısıtlı bir ilgi alanı oluşturursunuz. Bu olumsuz durumdan kurtulmak için çocuğunuza farklı tür ve konularda kitaplar alarak ilgi alanlarını belirleyebilir aynı zamanda okuma alışkanlığını çeşitlendirebilirsiniz. Özellikle erken dönemde çocuğun hayatına kattığınız uyaranlar ( kitap türleri gibi..) ne kadar çeşitli ve farklı olursa zihinsel, fiziksel ve ruhsal gelişimini de o kadar destek olursunuz.
Kitap karıştırmak zevkli bir aktivite olabilir!
Çocuklar önce merak ettiği her şeyi eline alır, bakar, değerlendirir ve daha sonra dikkatlice adım adım incelemeye, öğrenmeye başlarlar. Bu öğrenim metodu aslında biz yetişkinlerin de uygulaması gereken bir metottur. Şimdi bu öğrenim metodundan yola çıkarak çocuklarınıza okuma alışkanlığı kazandırırken kitapları karıştırıp, farklı deneyimler elde edebilmesi için çocuğunuzun kütüphanesinde bir keşfe çıkın. Kütüphanedeki kitapları döküp, içlerini inceleyin aynı zamanda karıştırıp buradaki kitaplar üzerinden sohbet edin. Tekrar okumak istediği kitapları kenara okunmak üzere koyun ya da okumadıklarını önceliklindirip kitapları sıraya sokun.
Kitapçılarda zaman geçirmek keyifli bir aktivite planıdır
Kitapları okumak kadar seçim aşaması da önemlidir. Çocuğunuzun sağlıklı okuma alışkanlığı kazanması için kitapçıları bir etkinlik alanı olarak düşünün. Kitapçılarda çocuğunuz ile birlikte kitapları incelerken, ilgi duyduğu resimli kitapları gözlemleyin ve mutlaka seçim aşamasında çocuğunuzun merak ettiği kitapları bir kenara ayırarak okumak istediği kitabı kendi seçmesini isteyin.
Dışarıda ve yolculukta kitaplar en iyi arkadaştır
Çocuğunuzla birlikte dışarı çıkarken, yemekte ya da kalabalık ortamlarda çocuğunuzun sıkıldığı zaman inceleyip, okuyabileceği kitaplarınız yanınızda olsun. Genellikle bu alışkanlığın çanta hazırlığında mutlaka edinilmesini isterim. Çocuğunuz ile dışarı çıkmadan önce çocuğunuz kendine ait olan çantasını, kendi oyuncakları, eşyaları, yiyecekleri ve okumak istediği kitabıyla birlikte hazırlar. Bu çantanın sorumluluğunu çocuğunuza verdiğinizde çocuğunuz dışarıda geçirdiği zamanda sıkıldığında ekranları istemek yerine kendi çantasında taşıdığı etkinlik ya da kitaplarla zaman geçirmeyi tercih edecektir.
Yatmadan önce kitap okuma alışkanlığı sakinleşme ve uykuya geçişi kolaylaştırır
Kitaplar uykuya dalmadan önce kendi içimize dönebilmek, sakinleşebilmek için de keyifli ve sağlıklı araçlardır. Yetişkin olarak kendi başucunuzda takip ettiğiniz kitapları koyun. Çocuğunuzun bu durumu normalleştirmesini kolaylaştırın. Çocuğunuzla birlikte de yatmadan önce kitap okuma alışkanlığı edinin. Eğer çocuğunuzun okuması yoksa kitabı resimlere bakarak size anlatmasını isteyebilir ya da kitabı siz okuyabilirsiniz. Belki de hikayeyi bir yere kadar okuyarak “Bundan sonra ne oldu acaba?” diyerek hikaye tamamlama oynayabilirsiniz. Eğer çocuğunuzun okuması varsa, işte o zaman bir gün çocuğunuz hikayeyi okurken diğer gün siz hikayeye devam edebilir, okuduğu hikaye üzerinden sohbet edebilirsiniz.
Okuma alışkanlıklarımız günümüzde adım adım değişirken, çocuklarımızın hayatında çoğalan ekranlar onları kitaplardan uzaklaşmasına sebep oluyorlar. Çocuklarda sağlıklı okuma alışkanlığı oluşabilmesi için biz yetişkinlerin de sağlıklı okuma alışkanlığı kazanması gerekiyor. Yetişkinler olarak elimize kitap almazken çocuklara kitap oku diye öğüt vermek onlara fayda sağlamak yerine çocukların gözünde biz yetişkinleri değersizleştirip güvenilirliğimize zarar verebiliyor. Kitapların büyülü dünyasını hatırlamak dileğiyle…
Gözde ERDOĞAN ŞAHENK