Gerçek şu ki yazın çocuğumuz yaşamımızın daha sakin ve dingin dönemlerini yaşarız. Genellikle yıl içinde var olan yoğunluk ve yorgunluğumuz kalmaz, tatilde daha dinç, dingin ve bir şeyleri değiştirmek için daha hevesli oluruz. Üzülerek belirtmeliyim ki çocuklarımızın hayatlarını etkinlikler ya da kurslarla doldururken aynı özveriyi kendi sorumluluklarını almaları için göstermiyoruz. Tam da bu noktada onları geliştirmiyor, geçiştiriyoruz. Bu nedenle bu hafta sizinle çocuklarınızı geliştirebileceğiniz doğal fırsatları paylaşmak istedim.
Çocuklarınızı her an yönetmeye çalışmayın!
Çocukların her davranışını yönetmeye, onları kontrol etmeye çalışırsanız bu savaştan hiç kimse kazançlı çıkmaz. Bu nedenle çocuklarınızı kontrol etmek yerine öncelikle ortamınızı güvenli hale getirmeli ve çocukların yalnız başlarına kendi başlarına hareket edebileceği, sorumluluklarını alabileceği, çözümler üreterek var olabileceği ortamlar yaratın. Bu duruma bir örnek verecek olursam; çocuğunuza bağcıklı ayakkabı giydiriyor musunuz? Yapılan en büyük hatalardan bir tanesidir. Bağcık bağlamayı bilmeyen bir çocuğun bağcıklı ayakkabı giymesi; bir yetişkine bağımlı olması demektir. Aynı zamanda yetişkin olarak en çok korktuğunuz tehlikeli bir düşüşün de sebebi olabilir. bu nedenle çocuğunuzun bedenine müdahale edebileceğiniz değil, kendi yaşamını sizsiz yürütebileceği bir yaşam sunmalısınız.
Çocuklarınızın kendi başlarına özbakım becerilerinin sorumluluğunu alması için önce ortamı hazırlayın!
Evinizi düzenlerken çocuğunuzun kendi başına hareket edebileceği ve sorumluluklarını alabileceği bir ortama sahip misiniz? Örneğin bir çocuğun kendi ayakkabılarını giyebilmesi için kapı önünde duran ufak bir tabureye ihtiyacı vardır. Montlarını asabileceği ufak bir askısı var mı yoksa montları siz mi giydiriyorsunuz? Her dışarı çıktığınızda çocuğunuz için kilolarca bir çanta hazırlayıp siz mi taşıyorsunuz yoksa çocuğunuza çantasını hazırlamayı, ihtiyaçlarını ya da bir eşyasını koymadığında o eşyanın yokluğu ile baş etmesini mi sunuyorsunuz. Çocuğunuzun kendi sorumluluklarını alması için öncelikle ona kendi boyutlarında kullanabileceği ortam sunmalısınız. Dolabı, kıyafet rahatlığı, banyo içindeki düzen, eve giriş ve çıkışlarınızda ona ait alanları belirlemeli ardından onun gelişebilmesi, sorumluluklarını öğrenmesi için çalışmalısınız.
Önce sizi alışkanlıklarınızdan kurtulun!
Farkında olmadan çocuklarınızın yaşam içindeki tüm becerilerinin sorumluluğunu almış durumdasınız ki; peçeteyle ağız silmeden, ayakkabı giymeye, kıyafet giydirmekten beslenmesine kadar. Bu nedenle çocukların kendi sorumluluklarını ısrarla sizin elinizden almasını bekleyemezsiniz. Bu nedenle öncelikle sizin alışkanlıklarınızdan kurtulmanız gerekiyor. Kendinizi durdurmayı öğrenmelisiniz.
Sabır birinci kuraldır!
Yukarıda bahsettiğim becerileri yapamamamızın bir diğer sebebi ise bizde bulunması gereken sabır! Üzülerek ifade etmeliyim ki metropol yaşamının, sosyal hesapların, gerekli sorumlulukların ağırlığında ezilirken çocukların asıl ihtiyacı olan sabır ve şefkati onlara gösteremiyoruz. Bu sabır sorunu çocukların hareketliliğinden kaynaklandığını söyleyemem. Bu biz yetişkinlerin sorunu, sorumluluğudur. Bu nedenle öncelikle geliştirmemiz gereken değerlerimizden biri sabırdır!
Yanlışa ve eksikliğe karşı tolerans geliştirecek olan kişiler sizsiniz!
Gelelim ikici geliştirmemiz gereken değere; çocuklarımız yanlış yaparak öğrenirler, bizler gibi… bu nedenle çocuğunuzun başarısız denemelerinin sonunda ufak yardımlarla başarıyı adım adım tadar. Bu nedenle her olumsuzlukta sabırsız ve “yapamıyor” düşüncesi ile çocuğunuzun eksikliğine toleransınız olmadığında sizin ona karşı ördüğünüz önyargı duvarını aşamaz ve bağımsızlık savaşını kaybedebilir.
Becerilerin hepsini bir anda çalışamazsınız. Basamaklandırın!
Her konuda sabırsız olduğumuz gibi çocukların da biran önce düzelmesi, sorumluluk almasını bekliyoruz. Unutmayın ki adım adım ve becerileri birbirinden ayırarak birer birer çalışmalısınız. Çocuğunuza karşı olan beklentilerinizi azaltıp, sorumluluk bilincini aşılarken adım adım ilerlediğinizde hem sağlıklı ilişkinizi destekleyip hem de çocuğun öz değeri gelişerek sizden bağımsızlaşacaktır.
Çocuğunuzun gelişmesi için gün içinde binlerce öğrenme fırsatı elinize geçer. Bu fırsatları kaçırmamanız ve çocuğunuzun gelişimine destek olmanız adına sakin kalın ve müdahalelerinizi azaltın. Gözlemlediğinizde tüm fırsatları görebilir, çocuğunuzun zaten istediklerini size iletmeden önce kendi başına denemeye çalıştığını fark edeceksiniz. Çocuklarımızın geçiştirilmedi, basit hayat becerileriyle kendilerini geliştirdikleri ve bağımsızlaştığı bir hafta olsun
Gözde ERDOĞAN ŞAHENK
